Sóc Bom Bo được xếp hạng di tích quốc gia: Dấu ấn lịch sử bất diệt giữa đại ngàn

Hữu Công – Thuỵ Hạnh

Đồng Nai – Ngày 9/9/2025, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Quyết định số 3241/QĐ-BVHTTDL về việc xếp hạng Di tích lịch sử Sóc Bom Bo (xã Bom Bo, tỉnh Đồng Nai) là di tích quốc gia. Đây là sự kiện mang ý nghĩa đặc biệt, khẳng định giá trị lịch sử – văn hóa to lớn của một vùng đất từng đi vào huyền thoại kháng chiến.

Sóc Bom Bo, từ lâu đã trở thành biểu tượng của tinh thần đoàn kết, bất khuất trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Hình ảnh đồng bào S’tiêng giã gạo nuôi quân giữa núi rừng đại ngàn không chỉ gợi nhắc một thời máu lửa mà còn khắc sâu tinh thần “tất cả vì tiền tuyến lớn miền Nam”. Âm vang tiếng chày Bom Bo đã đi vào văn học, nghệ thuật, đặc biệt qua ca khúc “Tiếng chày trên Sóc Bom Bo” của nhạc sĩ Xuân Hồng, trở thành khúc tráng ca bất tử của dân tộc.

Đồng bào S’tieng tái hiện hình ảnh giã gạo nuôi quân. Ảnh Tư liệu

Ngày nay, khi được xếp hạng di tích lịch sử quốc gia, Sóc Bom Bo không chỉ được ghi nhận về mặt pháp lý mà còn được khẳng định như một địa chỉ đỏ, góp phần giáo dục truyền thống yêu nước, lòng tự hào dân tộc cho các thế hệ hôm nay và mai sau.

Quyết định lịch sử – Khẳng định giá trị di sản

Theo Quyết định số 3241/QĐ-BVHTTDL, khu vực bảo vệ di tích được xác định theo hồ sơ ranh giới, bản đồ khoanh vùng bảo vệ. Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai chịu trách nhiệm quản lý, gìn giữ và phát huy giá trị di tích theo đúng quy định của pháp luật về di sản văn hóa.

Phát biểu về sự kiện này, lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Đồng Nai nhấn mạnh: “Việc Sóc Bom Bo được công nhận là di tích quốc gia không chỉ là niềm tự hào của người dân Đồng Nai mà còn mở ra cơ hội mới để phát triển du lịch văn hóa – lịch sử gắn với bảo tồn bản sắc dân tộc S’tiêng”.

Di sản sống động giữa đại ngàn

Khác với nhiều di tích thuần túy mang tính vật chất, Sóc Bom Bo là một di sản sống động gắn liền với cộng đồng người S’tiêng. Không gian sinh hoạt cộng đồng, tiếng cồng chiêng, điệu múa truyền thống và phong tục tập quán nơi đây đã và đang được bảo tồn, duy trì như một phần hồn cốt của di tích.

Trong những năm qua, Đồng Nai đã chú trọng đầu tư cơ sở hạ tầng, khôi phục không gian văn hóa truyền thống, xây dựng nhà dài, khu trưng bày hiện vật, kết hợp tổ chức các lễ hội văn hóa dân gian để tái hiện tinh thần Bom Bo. Điều này giúp di tích không chỉ “sống” trong sử sách mà còn hiện hữu trong đời sống hôm nay.

Cánh cửa mới cho phát triển du lịch văn hóa – lịch sử

Sóc Bom Bo, khi được xếp hạng di tích quốc gia, sẽ trở thành một điểm đến quan trọng trong bản đồ du lịch Đồng Nai và vùng Đông Nam Bộ. Không chỉ thu hút du khách bằng giá trị lịch sử, nơi đây còn hứa hẹn là điểm trải nghiệm văn hóa độc đáo, nơi du khách có thể hòa mình vào không gian đại ngàn, lắng nghe tiếng chày giã gạo, thưởng thức ẩm thực S’tiêng, tham gia lễ hội cồng chiêng, hay nghe kể chuyện về một thời kháng chiến anh hùng.

Các chuyên gia nhận định, việc phát triển du lịch gắn với di tích Sóc Bom Bo cần đi theo hướng bền vững: vừa khai thác giá trị lịch sử – văn hóa, vừa bảo tồn môi trường và bản sắc cộng đồng. Sự kiện này cũng phù hợp với xu thế phát triển “du lịch xanh”, “du lịch trải nghiệm” đang ngày càng được ưa chuộng.

Giá trị giáo dục truyền thống

Việc Sóc Bom Bo trở thành di tích quốc gia không chỉ mang ý nghĩa du lịch mà còn là “trường học sống” về lịch sử. Đây sẽ là địa chỉ đỏ cho các chương trình tham quan, học tập ngoại khóa của học sinh, sinh viên; là nơi các thế hệ trẻ được trực tiếp trải nghiệm, cảm nhận tinh thần “thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người” trong bối cảnh mới. 

Đồng bào S’tieng tại Bom Bo trong Lễ hội mừng lúa mới

Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian nhận xét: “Sóc Bom Bo là minh chứng cho sự gắn kết máu thịt giữa đồng bào các dân tộc với cách mạng. Đó không chỉ là lịch sử của người S’tiêng, của Đồng Nai mà là lịch sử chung của cả dân tộc Việt Nam”.

Giữ gìn và phát huy – Trách nhiệm chung

Để Sóc Bom Bo thực sự phát huy giá trị, cần sự chung tay của các cấp chính quyền, cộng đồng địa phương và toàn xã hội. Công tác bảo tồn phải gắn với đời sống thực tiễn của đồng bào, tránh tình trạng “bảo tàng hóa” mà xa rời cộng đồng. Đồng thời, cần đẩy mạnh truyền thông, quảng bá để di tích được biết đến rộng rãi hơn, trở thành điểm đến hấp dẫn trên hành trình khám phá văn hóa Việt Nam.

Trong thời gian tới, Đồng Nai dự kiến phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xây dựng đề án tổng thể bảo tồn, phát huy giá trị di tích Sóc Bom Bo, trong đó tập trung vào: Nâng cấp hạ tầng giao thông kết nối di tích; Phát triển sản phẩm du lịch văn hóa đặc trưng; Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ hướng dẫn viên là người S’tiêng; Tổ chức các lễ hội định kỳ nhằm thu hút du khách trong và ngoài nước.

Dấu ấn bất diệt giữa đại ngàn

Việc Sóc Bom Bo được xếp hạng di tích lịch sử quốc gia không chỉ là sự ghi nhận quá khứ hào hùng mà còn là lời nhắc nhở về trách nhiệm gìn giữ di sản cho hôm nay và mai sau. Âm vang tiếng chày giã gạo năm nào vẫn còn đó, vang vọng giữa núi rừng, trở thành bản hùng ca bất diệt của dân tộc.

Lễ hội kết bạn cộng đồng tại Bom Bo. Ảnh tư liệu

Sóc Bom Bo hôm nay, trong dáng vóc mới của một di tích quốc gia, sẽ tiếp tục là điểm hẹn của lịch sử và hiện tại, nơi quá khứ anh hùng hòa quyện cùng khát vọng vươn lên của quê hương Đồng Nai trong thời kỳ hội nhập và phát triển.

Hữu Công – Thuỵ Hạnh