Giữ hồn dân tộc trong nhịp sống hiện đại: Câu chuyện của chàng sinh viên đam mê Đờn ca tài tử

Nguyễn Phong – Hữu công

Trong thời đại mà K-pop, Rap và nhạc điện tử phủ sóng khắp nơi, hiếm có một bạn trẻ nào chọn lối đi ngược dòng – tìm về với âm nhạc truyền thống dân tộc. Ấy vậy mà giữa nhịp sống hiện đại, có một sinh viên trẻ của Trường Đại học Bình Dương vẫn kiên định giữ lửa đam mê với Đờn ca tài tử, loại hình nghệ thuật được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Đó là Trần Tấn Phát, sinh viên ngành Quản trị kinh doanh – người đang góp phần viết nên câu chuyện đẹp về việc “giữ hồn dân tộc trong trái tim thế hệ mới”.

Tham gia biểu diễn các Chương trình tại Trường Đại học Bình Dương. Ảnh Duck Duy

Từ ký ức tuổi thơ đến đam mê lớn lao

Không sinh ra trong một gia đình nghệ sĩ, nhưng từ thuở nhỏ, Phát đã sớm bén duyên với Đờn ca tài tử qua những âm thanh quen thuộc trong căn nhà nhỏ. Cha và bác biết đờn, còn Phát – cậu bé 5 tuổi ngày nào – cứ theo cha đi đờn đám, say sưa hát đến quên cả giờ về. “Có lần em đang ngủ mà tự nhiên ngồi dậy hát”, Phát kể lại trong nụ cười hiền hậu, “chắc là tiếng đờn đã ngấm vào máu từ thuở nào rồi”.

Những năm tháng ấy, Phát không chỉ học hát, mà còn học cách cảm – cảm cái tình người, cái hồn quê đằm thắm ẩn trong từng lời ca. Khi bạn bè cùng trang lứa mê nhạc trẻ, Hip Hop hay Kpop, Phát lại chọn cho mình một thế giới khác – thế giới của những nhịp đàn cổ kính, nơi từng tiếng rung dây như kể lại câu chuyện của đất và người phương Nam.

Khi người trẻ chọn giữ gìn thay vì lãng quên

Đờn ca tài tử – với nhiều người trẻ, là thứ âm nhạc “xưa cũ” chỉ dành cho bậc cao niên. Nhưng với Phát, đó là di sản sống. “Em yêu Đờn ca tài tử không chỉ vì giai điệu ngọt ngào, mà vì trong đó có tình người, có cội nguồn, có hơi thở của quê hương”, Phát chia sẻ.

Cậu nói, nghệ thuật truyền thống chỉ thật sự mất đi khi người ta không còn yêu và giữ gìn nó nữa. Và bằng sự chân thành, Phát đã chọn cách lan tỏa đam mê ấy qua các nền tảng mạng xã hội, qua những buổi biểu diễn nhỏ, hay đơn giản là những lần cùng bạn bè ca hát ở sân trường.

Giữa thời buổi công nghệ, hình ảnh một sinh viên cầm đàn ca tài tử có thể gây tò mò – nhưng cũng chính điều đó làm nên nét đẹp khác biệt. Bởi lẽ, giữ hồn dân tộc không phải là sống trong quá khứ, mà là đem quá khứ bước cùng hiện tại bằng tình yêu và sáng tạo của người trẻ.

Học kinh doanh nhưng mang tâm hồn nghệ sĩ

Đã từng có thời điểm, Phát quyết tâm thi vào Trường Đại học Sân khấu Nghệ thuật để theo đuổi con đường chuyên nghiệp. Cậu thậm chí giấu gia đình, tự làm hồ sơ, ở nhờ nhà một nghệ sĩ quen qua mạng xã hội. Nhưng rồi, người chị gái phát hiện và khuyên em nên chọn con đường bền vững hơn – học đại học để có nền tảng cho tương lai.

Phát kể: “Chị nói với em: ‘Bây giờ em chỉ có đam mê thôi, chưa có nghề. Học đi, rồi nếu còn đam mê, chị sẽ ủng hộ’. Em nghe mà thấm. Và từ đó, em chọn Đại học Bình Dương, nhưng vẫn không rời xa tiếng đờn, lời ca”.

Sinh hoạt cùng Câu lạc bộ Đờn ca tài tử tại Tp.HCM hàng tuần. Ảnh tư liệu

Giờ đây, Phát là sinh viên Quản trị Kinh doanh, song vẫn đều đặn luyện ca, tham gia các cuộc thi và giao lưu Đờn ca tài tử ở TP.HCM mỗi cuối tuần. Em đạt giải Nhất “Chiến sĩ tài năng” với bài ca Nhớ lời Bác dạy, giải Ba đơn ca tại “Hội thi tuyên truyền ca khúc cách mạng năm 2025”, và nhiều giải thưởng khác. Mỗi thành tích là một bước đi nhỏ, nhưng đầy kiêu hãnh – của một người trẻ đang chọn sống với lý tưởng đẹp.

Từ lớp học đến cộng đồng: Khi tiếng ca trở thành sợi dây kết nối

Không dừng lại ở niềm đam mê cá nhân, Phát còn tham gia các câu lạc bộ giao lưu nghệ thuật, nơi những người trẻ và nghệ nhân cùng ngồi lại để giữ gìn hồn cốt Đờn ca tài tử. Những buổi gặp gỡ ấy không chỉ là nơi luyện ca, mà là không gian học hỏi, là “trường đời” để thế hệ mới thấu hiểu rằng âm nhạc dân tộc không hề xa vời – nó vẫn sống, vẫn chuyển mình cùng dòng chảy thời gian.

Giữa đám đông bạn bè năng động, Phát vẫn chọn cách lan tỏa tình yêu bằng sự nhẹ nhàng. Cậu không cổ hủ, không bảo thủ, mà biết dung hòa giữa truyền thống và hiện đại. Những bài ca được Phát viết lại bằng lời mới, đưa lên YouTube, TikTok – nơi người trẻ dễ tiếp cận – đã nhận về hàng chục nghìn lượt xem. Ở đó, cậu chứng minh rằng truyền thống không lỗi thời, chỉ là chưa được kể lại bằng ngôn ngữ của thời đại.

Niềm tin lan tỏa từ một trái tim trẻ

Nhìn vào hành trình của Trần Tấn Phát, người ta nhận ra: giữ gìn di sản văn hóa không nhất thiết phải là nghệ sĩ chuyên nghiệp, càng không cần phải sống xa rời hiện tại. Quan trọng hơn, là giữ được tình yêu và lòng tự hào dân tộc trong mỗi việc mình làm.

Phát nói: “Em muốn vừa là người làm kinh doanh giỏi, vừa là nghệ sĩ tài tử chân chính – người có thể lan tỏa niềm đam mê và góp phần giữ gìn nét đẹp văn hóa dân tộc.” Một ước mơ giản dị, nhưng chứa đựng tinh thần của cả một thế hệ đang học cách sống hiện đại mà không đánh mất cội nguồn.

Tham gia cuộc thi hát các ca khúc Cách mạng. Ảnh tư liệu

Giữa những âm thanh sôi động của nhạc trẻ, tiếng đờn tài tử của Trần Tấn Phát vẫn vang lên – mộc mạc mà da diết. Tiếng đờn ấy không chỉ là giai điệu, mà là nhịp đập của một tâm hồn yêu quê hương, yêu bản sắc. Câu chuyện của Phát là minh chứng rằng: khi người trẻ biết trân trọng truyền thống, dân tộc sẽ không bao giờ mất đi tiếng nói của chính mình.