GIẢI TRÍ

BÀN VĂN MINH :  CHÀNG TRAI LÀO CAI VÀ CHUYẾN ĐI KHÁM PHÁ TỈNH CAO BẰNG VÀ HUYỆN BẢO LẠC

Sinh ra và lớn lên giữa đại ngàn Lào Cai, Bàn Văn Minh – một chàng trai dân tộc Dao – sớm mang trong mình tình yêu mãnh liệt với thiên nhiên, văn hóa và con người vùng cao. Không chọn những con đường đông đúc nơi thành thị, Minh chọn lối đi riêng: xách ba lô lên, rong ruổi qua những miền đất còn hoang sơ để lưu giữ, kể lại những điều bình dị mà sâu sắc của miền biên viễn Việt Nam.

Hành trình qua núi rừng

Từ thành phố Cao Bằng, Minh vượt gần 150 cây số đường đèo quanh co, qua những con suối, bản làng, rừng già để đến Bảo Lạc. Anh kể, có đoạn đường sạt lở phải dắt xe qua đất đá, có hôm ngủ lại ở bản vì trời tối quá. Nhưng càng gian nan, hành trình lại càng đáng giá – mỗi khúc cua là một cảnh sắc mới, mỗi bản là một nét văn hóa riêng biệt.

Gặp gỡ con người – hiểu thêm văn hóa

Tại bản Nà Van, bản Khuổi Khon hay Cốc Pàng, Minh hòa mình cùng người dân địa phương: cùng họ lên rẫy trồng ngô, hái măng rừng, cùng ăn bữa cơm mộc với rau rừng, cá suối và rượu ngô thơm nồng. Đêm xuống, ngồi bên bếp lửa, anh được nghe các cụ kể chuyện ma rừng, truyền thuyết về loài chim lửa, những ngày lễ Lồng Tồng – tạ ơn trời đất cho mùa màng tốt tươi.

Minh đặc biệt ấn tượng với người Mông và người Lô Lô đen nơi đây. Anh chia sẻ: “Họ không chỉ giữ gìn tiếng nói, trang phục, mà còn cả nhịp sống chậm rãi, giàu tình nghĩa.

Chợ phiên vùng cao – nơi văn hóa hội tụ

Một trong những trải nghiệm đáng nhớ nhất với Minh là phiên chợ Bảo Lạc – nơi không chỉ có trao đổi hàng hóa, mà còn là dịp gặp gỡ, kết bạn, giao duyên. Chàng trai Lào Cai không giấu nổi xúc động khi chứng kiến cụ bà người Dao dắt cháu xuống chợ, váy áo thổ cẩm rực rỡ, giọng nói chan chứa yêu thương giữa làn sương mỏng buổi sáng

Phiên Chợ Bảo Lạc – Nơi Giao Thoa Văn Hóa và Tình Người

Phiên chợ Bảo Lạc, vào mỗi sáng sớm mờ sương, là một trong những điểm đến mà Minh không thể bỏ qua trong chuyến đi khám phá này. Chợ không chỉ là nơi mua bán hàng hóa, mà còn là nơi hội tụ văn hóa của nhiều dân tộc, đặc biệt là người Tày, Mông, Dao và Lô Lô. Khi bước vào phiên chợ, bạn sẽ không khỏi choáng ngợp trước không khí nhộn nhịp, đầy màu sắc và âm thanh, nơi mà những âm vang của tiếng cười, tiếng nói, tiếng chào mời hòa quyện vào nhau, tạo nên một bức tranh sống động về đời sống của bà con nơi đây.

Chợ Bảo Lạc mở cửa từ rất sớm, khi ánh mặt trời chưa kịp lên cao. Bà con từ các bản làng xa xôi, lên tới chợ mang theo những sản vật do chính tay họ làm ra. Họ đến không chỉ để bán những thứ cần thiết cho cuộc sống, mà còn để trao đổi, giao lưu, và chia sẻ những câu chuyện về cuộc sống nơi miền biên viễn.

Sản Vật Đặc Trưng – Quà Tặng Của Rừng Núi

Trong chợ Bảo Lạc, những sản vật bày bán không chỉ là đồ tiêu dùng thông thường, mà là những thứ gắn liền với cuộc sống hằng ngày của người dân nơi đây, mang đậm dấu ấn văn hóa của các dân tộc thiểu số.

  • Thổ Cẩm: Một trong những đặc sản không thể thiếu trong phiên chợ là các sản phẩm thổ cẩm do chính người Tày, Mông, Dao, Lô Lô dệt nên. Những chiếc váy, áo, khăn, mũ thổ cẩm đầy màu sắc, với những họa tiết tinh xảo được thêu tay tỉ mỉ, mang trong mình một câu chuyện riêng của mỗi gia đình, mỗi bản làng. Những hoa văn như hình ảnh núi rừng, ruộng bậc thang, hay những con vật linh thiêng thể hiện sự tôn kính với thiên nhiên. Đặc biệt, những chiếc khăn quàng cổ hay áo khoác thổ cẩm là món quà lý tưởng để du khách mang về, vừa mang giá trị tinh thần, vừa giúp bảo tồn nghề dệt truyền thống của người Tày.

  • Rượu Ngô: Không thể không nhắc đến rượu ngô, món đặc sản nổi tiếng của người Tày ở Bảo Lạc. Chai rượu ngô được làm từ ngô nếp, lên men tự nhiên trong những chum sành, có mùi thơm đặc trưng, cay nồng mà dịu êm. Người dân Bảo Lạc thường uống rượu ngô trong các dịp lễ hội, gia đình tụ họp, hay đơn giản là khi có khách đến chơi. Mỗi chai rượu là một sự tinh tế của đất trời, được sản xuất qua một quá trình chế biến công phu.

  • Măng Rừng, Rau Dại và Hoa Quả: Các loại măng rừng, rau dại và hoa quả là những món ăn quen thuộc của người Tày, được thu hái từ những cánh rừng bao quanh Bảo Lạc. Măng vầu, măng mai, rau dớn, rau tầm bóp… đều là những sản vật quý giá, không chỉ thơm ngon mà còn có giá trị dinh dưỡng cao. Những người phụ nữ trong bản hái măng rừng đem bán tại chợ, đôi khi còn chia sẻ những mẹo chế biến măng sao cho không bị đắng, để khách thưởng thức trọn vẹn hương vị của núi rừng

  • Thịt Gà, Cá Suối: Những con gà thả rông trong làng, cá suối tươi rói vừa mới đánh bắt được, tất cả đều là nguyên liệu làm nên những món ăn đậm chất núi rừng. Gà nướng muối sả, cá nướng than hồng, hoặc cá suối chiên giòn, đều là những món ngon đặc trưng của Bảo Lạc. Chúng không chỉ là thức ăn mà còn là linh hồn của những bữa ăn ấm cúng giữa các gia đình và bạn bè.


  • Nấm, Mộc Nhĩ: Vào mùa mưa, người dân Bảo Lạc thu hoạch những loại nấm quý hiếm, mộc nhĩ mọc tự nhiên trong rừng, mang về chợ bán. Những loại nấm này không chỉ có giá trị thực phẩm mà còn có tác dụng trong y học dân gian, được coi là thần dược trong việc bồi bổ sức khỏe, điều trị một số bệnh.

  • Chuyện Của Những Người Dệt Thổ Cẩm

  • Bên cạnh gian hàng măng rừng của bà Lan là gian hàng của cô Lý Thị Hoa, một thợ dệt thổ cẩm nổi tiếng ở Bảo Lạc. Những tấm vải thổ cẩm do cô Hoa dệt ra không chỉ đẹp về màu sắc, mà còn chứa đựng cả tâm hồn, câu chuyện của người Tày. Cô Hoa kể: “Thổ cẩm đối với người Tày chúng tôi không chỉ là trang phục, mà là một phần của bản sắc dân tộc. Mỗi hoa văn trên vải đều mang một ý nghĩa riêng, có thể là hình ảnh núi non, cây cối, hay những biểu tượng của sự may mắn.”

  • Cô cho Minh xem một chiếc áo thổ cẩm mà cô vừa hoàn thành. Cô giải thích: “Mẫu này mang hình tượng hoa cúc, tượng trưng cho sự sinh sôi, nảy nở, hạnh phúc viên mãn. Khi đi chợ, người Tày cũng nhìn vào thổ cẩm của nhau để nhận biết được tình trạng gia đình, sức khỏe và may mắn trong năm.”

  • Minh càng thêm trân trọng khi hiểu rằng mỗi chiếc áo thổ cẩm không chỉ là sản phẩm thủ công mà còn là một lời chúc tốt lành, một lời cầu mong cho sự bình an và thịnh vượng trong gia đình.

  • Chuyện Của Người Bán Rượu Ngô

  • Ở một góc chợ khác, chú Mã Văn Tùng, một người bán rượu ngô nổi tiếng ở Bảo Lạc, cũng là một nhân vật được nhiều người biết đến. Chú Tùng đã làm rượu ngô gần 30 năm, và mỗi lần chú mang rượu ra chợ là một dịp để bà con trong vùng hội tụ. Rượu ngô của chú có hương vị đặc biệt mà không đâu có được, nhờ vào nguồn nước suối sạch và phương pháp lên men truyền thống.

  • “Rượu ngô của tôi làm từ ngô nếp, ngâm trong nước suối, sau đó lên men tự nhiên. Mỗi mẻ rượu sẽ cần ít nhất 7 ngày để đạt được độ ngon nhất. Người Tày ở đây uống rượu ngô không chỉ để giải khát mà còn là một phần của phong tục, đặc biệt là trong các lễ hội truyền thống.” – Chú Tùng chia sẻ.

  • Minh uống thử một ly rượu ngô của chú, vị ngọt thanh và hơi cay làm anh cảm thấy ấm lòng. Chú Tùng còn kể thêm: “Rượu ngô không chỉ là đồ uống, mà còn là món quà của đất trời. Mỗi lần làm rượu, tôi cảm giác như được gần gũi hơn với những thế hệ trước, với thiên nhiên.”Hương Vị Của Lễ Hội và Đời Sống Bảo Lạc Minh còn nhớ một câu chuyện rất thú vị khi anh theo các bà con người Tày tham gia lễ hội Lồng Tồng vào một dịp cuối tuần. Đây là lễ hội quan trọng nhất của người Tày, được tổ chức vào mùa xuân, với những hoạt động như múa sạp, kéo co, và hát then. Mọi người ở đây không chỉ tham gia vì vui chơi, mà còn là dịp để tưởng nhớ tổ tiên và cầu mong một năm mới an lành, mùa màng bội thu.Lễ hội này còn là thời điểm để bà con giao thương, trao đổi sản vật. Cả phiên chợ Bảo Lạc như được khoác lên mình một chiếc áo mới, rực rỡ sắc màu, âm thanh của những bài hát then hòa quyện với tiếng cười nói, những món ăn truyền thống được bày bán, và những sản vật quý giá,được trao tay.

Hình Ảnh Chợ Phiên – Ký Ức Mãi Vẹn Nguyên

Chợ Bảo Lạc không chỉ là nơi giao thương mà còn là một bức tranh văn hóa sống động của một cộng đồng đậm đà bản sắc dân tộc. Mỗi gian hàng nhỏ xinh, mỗi món hàng bày bán đều là minh chứng cho sự kiên cường, khéo léo của bà con nơi đây trong việc duy trì nét đẹp văn hóa, gìn giữ những sản vật quý giá từ thiên nhiên.

Minh đứng lặng bên một gian hàng thổ cẩm, ngắm nhìn những sản phẩm tinh xảo mà bà con ở đây dày công tạo ra. Anh chia sẻ: “Mỗi món đồ ở đây không chỉ là hàng hóa, mà là tâm huyết, là công sức lao động của người dân, là câu chuyện của một cộng đồng gắn bó với đất đai, rừng núi. Khi tôi mang những món quà này về, tôi mang theo cả văn hóa và tình người của Bảo Lạc.”

Phiên chợ Bảo Lạc, với những sản vật đậm đà hương vị núi rừng, là một phần không thể thiếu trong hành trình khám phá của Minh. Nó là nơi lưu giữ không chỉ những sản phẩm tuyệt vời mà còn là nơi kết nối tình cảm giữa con người với con người, giữa những mảnh đất xa xôi với những bước chân khám phá không ngừng.

Hành trình không chỉ để “check-in”

Minh không đi để khoe thành tích, không săn ảnh đẹp để đăng mạng. Anh ghi lại hành trình bằng những đoạn video ngắn, những dòng chia sẻ thật lòng – để lưu giữ, để lan tỏa những nét đẹp ít người biết đến. Anh bảo: “Mỗi chuyến đi là một lần học – học cách sống chậm, học cách trân trọng những giá trị đang mai một, học cách yêu quê hương hơn từ một mảnh đất không phải nơi mình sinh ra.”

Hành Trình Tìm Lại Từ Đất Cội Nguồn

Cuối cùng, khi rời khỏi Bảo Lạc, Minh không mang theo những chiếc ba lô đầy quà tặng hay vật kỷ niệm. Anh chỉ mang trong mình một cảm giác sâu lắng về một vùng đất chưa từng được khai phá hết, về những con người hiền hòa và những câu chuyện bình dị mà họ kể, về những giá trị văn hóa vẫn còn tồn tại vững vàng giữa nhịp sống hối hả của thời đại.

 Minh chia sẻ khi đứng trên đỉnh đồi nhìn về phía xa xăm: “Mỗi chuyến đi là một lần tôi hiểu thêm về quê hương mình. Tôi sinh ra ở Lào Cai, nhưng những gì tôi học được từ Bảo Lạc, từ người Tày, là những bài học về tình yêu đất nước, về những gì thật sự quý giá, những điều mà khi cuộc sống quá xô bồ, chúng ta dễ lãng quên.”

Những bài học ấy không phải là những điều cao siêu hay xa vời. Chúng đến từ những buổi chiều tắm trong ánh nắng vàng nhạt bên bếp lửa hồng, từ những buổi sáng sớm theo người Tày lên nương, từ những câu chuyện kể về bản làng trong những buổi chợ phiên đông đúc. Đó là sự giản dị nhưng đầy đặn của một nền văn hóa lâu đời, là tâm hồn mộc mạc của người Tày Bảo Lạc.

Người Tày Bảo Lạc – Vẻ Đẹp Trong Sự Bình Dị

Khi nói về người Tày Bảo Lạc, người ta thường nhắc đến sự hiếu khách và lòng chân thành của họ. Từ những mái nhà sàn giản dị, từ những bản làng tách biệt với thế giới bên ngoài, người Tày nơi đây vẫn giữ gìn nét đẹp truyền thống qua từng câu hát, điệu múa và lễ hội. Sự đón tiếp của họ là một minh chứng sống động cho văn hóa cởi mở, sẵn sàng chia sẻ mà không cần sự báo đáp.

Ở Bảo Lạc, người Tày không chỉ là chủ nhân của những cánh đồng lúa bậc thang đẹp như tranh vẽ, mà còn là những nghệ nhân với đôi bàn tay khéo léo, từ việc dệt vải, thêu thùa đến việc chế biến những món ăn truyền thống độc đáo. Những chiếc váy, áo thổ cẩm mà người Tày mặc không chỉ là trang phục, mà còn là những tác phẩm nghệ thuật đậm đà bản sắc, kể lại câu chuyện lịch sử và văn hóa của một dân tộc không ngừng sáng tạo và gìn giữ.

Bữa cơm đơn giản trong các gia đình người Tày là một phần không thể thiếu trong hành trình khám phá của Minh. Những món ăn như xôi ngũ sắc, thịt gà nướng, cá suối nướng lá dong không chỉ ngon mà còn mang đậm hương vị của đất đai, của công sức lao động chân chính. Mỗi bữa ăn là một dịp để mọi người quây quần, trao đổi câu chuyện, truyền thụ những giá trị sống giản dị nhưng vô cùng quý báu.

Chuyến Đi Như Một Dòng Sông Trôi Lặng Lẽ

Minh nói rằng, dù đã đi qua nhiều vùng đất, nhưng mỗi chuyến đi giúp anh hiểu thêm về bản thân, về quê hương mình. Và trong chuyến khám phá Bảo Lạc này, anh nhận ra rằng không phải nơi đâu cũng có thể tìm thấy những giá trị nguyên sơ ấy, những con người chưa bị dòng chảy của xã hội cuốn đi. Chính vì vậy, Minh không chỉ muốn chia sẻ những hình ảnh của Bảo Lạc qua ống kính máy ảnh, mà còn muốn truyền tải một thông điệp về việc gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa đặc sắc, bảo vệ những gì đẹp đẽ nhất của đất mẹ.

Có lẽ, sau chuyến đi này, Bàn Văn Minh sẽ tiếp tục hành trình của mình, nhưng trái tim anh sẽ luôn hướng về Bảo Lạc, về những người Tày nơi đây – những người đã cho anh những bài học sâu sắc về tình yêu quê hương, về cuộc sống giản dị nhưng tràn đầy ý nghĩa.

Kết thúc chuyến đi, Minh không chỉ là một người kể chuyện, mà là một nhịp cầu nối những giá trị văn hóa của vùng cao vào cuộc sống hiện đại. Chuyến đi ấy, đối với anh, không phải là hành trình để đến một điểm cuối, mà là một dòng sông trôi lặng lẽ, mãi kéo dài và tiếp tục mang theo những câu chuyện mà anh sẽ kể mãi về người Tày Bảo Lạc – những con người mà dù ở đâu, trong lòng Minh, họ vẫn là biểu tượng của một Việt Nam đẹp và đậm đà bản sắc.