Chủ tịch Hồ Chí Minh người khai sinh ra lực lượng Công an nhân dân Vũ trang – Bộ đội Biên phòng ngày nay. Ngày 19 tháng 11 năm 1958, Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam đã quyết định thống nhất các đơn vị bộ đội đang làm công tác bảo vệ nội địa, bảo vệ biên giới, bờ biển, giới tuyến và các lực lượng vũ trang khác chuyên trách công tác bảo vệ nội địa và biên phòng, giao cho ngành Công an trực tiếp chỉ đạo, lấy tên là Lực lượng Cảnh vệ. Lực lượng Cảnh vệ gồm: Cảnh vệ Biên phòng và Cảnh vệ Nội địa.
Ngày 03 tháng 3 năm 1959, Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định số 100 – TTg về việc thành lập một lực lượng vũ trang chuyên trách công tác biên phòng và bảo vệ nội địa, lấy tên là Công an nhân dân Vũ trang (CANDVT) đặt dưới sự lãnh đạo của Bộ Công an. ( Ngày này được lấy làm ngày truyền thống của lực lượng Công an nhân dân Vũ trang – Bộ đội Biên phòng ngày nay ).
Lễ thành lập Công an nhân dân Vũ trang được tổ chức vào 19 giờ ngày 28 tháng 3 năm 1959, tại Câu lạc bộ Quân nhân, Hà Nội. Chủ tịch Hồ Chí Minh đến dự, cùng đi với Bác có đại tướng Võ Nguyên Giáp Tổng tư lệnh, đại tướng Nguyễn Chí Thanh Chủ nhiệm tổng cục chính trị, Bộ trưởng công an Trần Quốc Hoàn.
Khi vào hội trường Bác chào mọi người, Bác nói: Chú Tuệ đứng dậy. Thiếu tướng Phan Trọng Tuệ đứng dậy với bộ quân phục ka ki màu trắng, quân hàm cầu vai cấp tướng màu xanh. Bác nói: Chú Tuệ quay lại nhìn cán bộ chiến sĩ trong hội trường. Bác hỏi tiếp: Các chú nhìn chú Tuệ tư lệnh kiêm chính ủy của các đồng chí có đẹp không? Cả hội trường vỗ tay không ngớt. Bác ra hiệu im lặng rồi Bác nói: Như vậy các chú có gì băn khoăn thắc mắc nào?
Lúc này mọi người mới hiểu ra: Công an nhân dân Vũ trang hay Quân đội đều là lực lượng vũ trang thực hiện nhiệm vụ bảo vệ và xây dựng Tổ quốc, các chế độ chính sách như nhau ( khi thành lập lực lượng Công an nhân dân Vũ trang nhiều đồng chí không muốn sang, muốn ở lại Quân đội hoặc Công an )
Trong buổi lễ thành lập lực lượng Bác đã chấn chỉnh những tư tưởng không đúng cần phải sửa đổi; chỉ thị nhiều điều rất cơ bản, sâu sắc. Người nói thành lập được lực lượng CANDVT là một thành công về đoàn kết và giúp đỡ lẫn nhau giữa bộ đội và công an; Người chỉ rõ nhiệm vụ, phương hướng hoạt động chiến đấu, xây dựng lực lượng. Kết thúc bài phát biểu, Người huấn thị cho toàn lực lượng:
“ Đoàn kết cảnh giác
Liêm chính kiệm cần
Hoàn thành nhiệm vụ
Khắc phục khó khăn
Dũng cảm trước định
Vì nước quên thân
Trung thành với đảng
Tận tụy với dân” .
Từ khi được bổ nhiệm làm Tư lệnh kiêm Chính uỷ đồng chí Phan Trọng Tuệ nhiều lần được Bác Hồ gặp gỡ giao nhiệm vụ; Bác căn dặn: ” Chú Tuệ này, chú phải làm sao cho mọi cán bộ chiến sĩ Công an nhân dân Vũ trang hiểu cặn kẽ về biên giới, hải đảo của chúng ta có từ khi nào? Cha ông ta đấu tranh về quân sự, ngoại giao như thế nào để có được? Các dân tộc đang cư trú ở đó, ai là dân bản địa, ai mới đến cư trú? Phong tục tập quán làm ăn qua lại biên giới, tình hình cư dân các nước láng giềng… phải khéo sưu tầm tài liệu từ sắc phong thành hoàng tới văn tự ruộng đất qua các đời vua trước vì đó là chứng lý đất mình. Biên giới có lúc bình lúc biến, lúc hữu nghị lúc cam go vì vậy phải chuẩn bị lúc bình cho lúc biến. Nhớ là: Đất nước của người dù là núi vàng núi bạc cũng không ham. Nhưng là của ta thì dù là cát là sỏi vẫn kiên quyết giữ lấy. Vì đó là máu là xương mà cha ông ta đổ ra mới có được ” .
Năm 1962 tại Đại hội chiến sỹ thi đua yêu nước toàn lực lượng CANDVT, Người đến dự và căn dặn toàn thể cán bộ chiến sỹ:
” Non xanh nước biếc trùng trùng
Giữ gìn Tổ quốc ta không ngại ngùng gian lao
Núi cao sự nghiệp càng cao
Biển sâu chí khí ta so vào càng sâu
Thi đua ta quyết giật cờ đầu.”
Năm 1969 nhân lễ kỉ niệm 10 năm ngày thành lập lực lượng CANDVT, do tuổi cao Bác không dự được, Người gửi thư chúc mừng và khen ngợi:
” Một lòng một dạ sắt son
Mười năm trung hiếu nước non vẹn tình
Vì dân vì Đảng quên mình
Giữ gìn tổ quốc an ninh vững bền. ”
Trong lịch sử của nước Việt Nam mới từ sau năm 1945 đến nay, hiếm có một lực lượng nào mới mười tuổi mà đã ba lần được Bác Hồ tặng thơ khen ngợi. Vinh dự cao quí này trước hết thuộc về các thế hệ cán bộ chiến sỹ CANDVT làm công tác Cảnh vệ Nội địa và Cảnh vệ Biên phòng đã bảo vệ tuyệt đối an toàn các cơ quan đầu não của đảng, chính phủ, quốc hội ở trung ương và các địa phương; bảo vệ vững chắc giới tuyến, biên cương, biển đảo của Tổ Quốc.
Trước yêu cầu nhiệm vụ mới đến cuối năm 1979 Công an nhân dân Vũ trang đổi tên thành Bộ đội Biên phòng và chuyển về trực thuộc Bộ Quốc phòng. Năm 1988, Bộ đội Biên phòng lại chuyển sang trực thuộc Bộ Nội vụ (Bộ Công an) cho đến cuối năm 1995 lại chuyển về Bộ Quốc phòng.
Ngày nay Bộ đội Biên phòng là một thành phần của Quân đội Nhân dân Việt Nam, làm nòng cốt, chuyên trách quản lý, bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, an ninh, trật tự biên giới quốc gia trên đất liền, các hải đảo, vùng biển và tại các cửa khẩu theo phạm vi nhiệm vụ do pháp luật quy định; thực hiện nhiệm vụ đối ngoại biên phòng, quan hệ với các cơ quan hữu quan các nước láng giềng để giải quyết các vấn đề về quan hệ biên giới và là một lực lượng thành viên trong khu vực phòng thủ tỉnh, huyện biên giới của nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam.
Thiếu tướng Phan Trọng Tuệ, Tư lệnh kiêm Chính uỷ đầu tiên của lục lượng Công an nhân dân Vũ trang
Hội Thao Công an nhân dân Vũ Trang ngày xưa
Tạ Tùng (CCB BP) – Thanh Phong (tổng hợp).
Nguồn tài liệu: Lịch sử BĐBPVN